Abdest
Farsça âb (su) ve dest (el) kelimelerinden oluşan ve "el
suyu" anlamına gelen abdest, belirli ibadetlerin ifasının ön şartı olan ve
kendisi de ibadet mahiyetinde görülen bir nevi hükmî temizliktir. Arapça
karşılığı güzellik, temizlik ve parlaklık anlamına gelen "vudû"dur. Fıkıhta
abdest, "belli uzuvları usulüne uygun olarak su ile yıkamak ve bazılarını da
eldeki su ıslaklığı ile meshetmek" şeklindeki ibadet temizliği olarak tarif
edilir.
Abdestle ilgili olarak Kur'ân-ı Kerîm'de, "Ey iman edenler!
Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar kollarınızı yıkayın, başınızı
meshedin ve topuklara kadar ayağınızı yıkayın. Eğer su bulamazsanız temiz
toprakla teyemmüm edin" (el-Mâide 5/6) buyurulur. Bu âyet Medine döneminde nâzil
olmuş ise de, müslümanların Mekke döneminde mi`rac gecesinde namazın farz
kılınmasından itibaren namaz öncesinde mendup bir davranış olarak abdest
aldıkları bilinmektedir. Âyet bunu müstakil bir hükümle teyit etmiş, ayrıca
abdestin her amel için değil namaz için farz kılındığını açıklamıştır. Hz.
Peygamber de hem müslümanlara fiilî olarak abdestin nasıl alınacağını göstermiş
hem de abdestsiz olarak kılınacak hiçbir namazın Allah katında kabul
olunmayacağını belirtmiştir (Buhârî, "Vudû", 2; İbn Mâce, "Tahâret", 47).
Abdest başlı başına maddî temizlik özelliği de taşıyıp
sağlık açısından bir dizi faydalar içermekle birlikte esasen hükmî temizlik
işlemi ve arınma yoludur. Bunun için de fıkıh dilinde maddî kirlilikten
temizlenme "necâsetten tahâret" olarak anılır; hükmî kirlilik olan hadesten
temizlik ise birer hükmî temizlik usulleri olan abdest ve gusülle olur. Abdest
ile ağız, diş, burun, el, yüz ve ayaklar gibi kirlenmeye ve dışarıdan gelecek
mikroplara en açık uzuvlar günde birkaç defa su ile temizlenir. Bu sayede
vücudun sinir sistemi ve kan dolaşımı daha düzenli hale gelir ve vücuda
fizikî-tıbbî birçok fayda sağlar. Ayrıca abdest, namaz ibadetini ifa için yüce
Allah'ın huzuruna çıkacak müminin mânevî ve ruhî hazırlık ve temizliği de
demektir. Bu yüzden abdest, maddî temizlikle mânevî temizliği birleştirici,
müslümana mânevî yönden destek ve güç sağlayıcı bir anlam ve öneme
sahiptir.
Abdesdin Mahiyeti
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder